Meşe Balı Akademik Çalışmalar
Merhaba değerli okurlar, ben Emrah Akol. Kırklareli ilinin Istranca Ormanlarında yaklaşık 15 yıldır aktif arıcılık yapmakta ve meşe balı üretmekteyim. Meşe balı maksimum salgıyı Haziran ayının 20’ si ile Ağustos ayının ilk haftası aralığında vermektedir. Salgının pik noktası genellikle bir hafta sürmektedir.
Kırklareli Meşe balı rengi siyaha yakın koyu kahverengi olup aroması ve tat olarak kendine özgü lezzetler barındırır. Meşe balı ülkemizde her yıl istikrarlı olarak Kırklareli’ nin Istranca Ormanlarında üretilir. Kırklareli İl Tarım ve Orman Müdürlğü ve Trakya Kalkınma Ajansı ortaklığı ile 2019 yılında coğrafi işaret başvurusu yapılmış olan bölgeye özgü bir baldır. Bu yazıda da meşe balı akademik çalışmalarıyla ilgili bilgileri içerdiği için kaleme alıyorum.
Meşe Balı Akademik Çalışmaları Nasıl Başladı?
Ürettiğimiz meşe balı ile ilgili akademik çalışmalara 2012 yılında Karadeniz Teknik Üniversitesi Prof. Dr. Sevgi Kolaylı hocamız ile içerik analizlerini yaptırarak başladık. Yaptırdığımız analiz sonuçlarında meşe balının antioksidan madde ve fenolik bileşenlerce çok zengin olduğunu gördük akabinde meşe balı ile ilgili araştırmalara başladık.
Bilindiği üzere bölgemizde ve ülkemizde 20 den fazla meşe ağacı türü var. En çok bal veren meşe ağacı türünü aramaya başladık. 2016 yılında Marmara Orman Aras. Ent. desteği ve Hacettepe Üniversitesi ortaklığı ile Istranca Ormanlarında meşe balının kaynağı ne olabilir çalışmaları başladı. Bizde bu süreçte arılığımızı değerli hocalarımızın kullanımına açtık. 2 yıl aktif saha çalışmasından toplanan yüzlerce salgı örneğinden, yaprak biti türü böceklerden meşe palamudu örneklerinden çıkan sonuca göre 7 meşe türünün salgılamada bulunduğu fakat meşe balının ana kaynağını oluşturacak düzeyde salgı veren meşe türünün Quercus Frainetto Ten. (Macar Meşesi) türü olduğu ortaya çıkmıştır.
Frainetto meşe türünün meyvelerinde salgı tüyleri olduğu belirlenmiş olup meşe balı üreten salgının ekstra floral kaynaklı olduğu bulunmuştur. Çam balının aksine meşe balının üretiminde böcek türü yoktur. Ağaçtaki öz sular meyvelerden dışarıya salgı tüyleri ile çıkmaktadır. (Kaynak: A. Özkök, A. İpek, K. Sorkun, The Origin of the Oak Honeydew Honey Produced from Quercus frainetto Ten., Fresenius Environmental Bulletin, 28, 4, 2650-2655. 2019. ) (A.Özkök, K. Sorkun, Some Characteristic Features of Oak (Quercus Frainetto Ten.) Honey From Turkey, Fresenius Environmental Bulletin, 27, 12, 8359-8366, 2018.)
Meşe balının patojen mikroorganizmalara karşı antimikrobiyal etkinliği Doc. Dr. Aslı Özkırım tarafından yapılmıştır. İki farklı dönemde toplanmış bal numuneleri, üç bakteri (Escherichia coli-ATCC 35218), (Staphyllococcus aureus – ATCC 29213) , (Pseudomonas aeruginosa – ATCC 27853) ve bir mayanın (Candida albicans-ATCC 10231) meşe balının duyarlılık özellikleri değerlendirilmiştir. Bu çalışmanın amacı meşe balının patojenler üzerindeki antimikrobiyal özelliklerini ve potansiyel kullanımlarını belirlemektir. Yapılan çalışmalar meşe balının patojenlere karşı yüksek düzeyde antimikrobiyal etki gösterdiği gözlenmektedir. (Kaynak: Sözlü iletişim ozkirim@hacettepe.edu.tr ve https://zfdergi.ege.edu.tr/ basım aşamasında.)
