Balın Son Kullanma Tarihi Var mı?

İnsanlık tarihinin ilk başlangıcından yaklaşık 70 bin yıl öncesine dayanan ilk bal arısı fosilleri bizlere gösteriyor ki şifa deposu balın dünya üzerindeki varlığı biz insanoğlundan çok daha uzun bir geçmişe dayanıyor. Binlerce yıldır insanlığa şifa kaynağı olan bal, antik dönem uygarlıklarından günümüze kalan eserlerde de karşımıza çıkıyor. Peki binlerce yıllık tarihte adından söz ettiren balın raf ömrü tarihi var mı?

Balın son kullanma tarihi yoktur. Gerçek bal, doğru koşullarda saklandığında, yıllarca tazeliğini ve kalitesini koruyabilir. Balın raf ömrü, saklama koşullarına, balın türüne ve üretim yöntemlerine bağlı olarak değişebilir. Genellikle, doğru şekilde saklandığında balın ömrü uzundur ve belirli bir son kullanma tarihi bulunmaz.

Balın Raf Ömrü Ne Kadar?

Bazı bal üreticilerinin bal kavanozları üzerine, "takviye edilen tüketim tarihi", "en iyi tüketim tarihi" veya "raf ömrü" etiketlerini yapıştırdıkları görülmektedir. Burada konulan tarihler üretici firmaların balın tazeliğini ve kalitesini koruyabileceğini öngördükleri tarihlerdir. Aslında verilen süre geçse dahi bal, yıllarca bozulmayabilir ancak üretici firma bozulmayacağını taahhüt ettiği tarihi bal kavanozlarına işlemektedir.

Balın bozulmaması için uygun saklama koşullarına mutlaka dikkat edilmelidir. Hakiki bal olmayan üretimlerde bal bozulmaktadır. Bu nedenle aldığınız balın gerçek olup olmadığından mutlaka emin olmanızı ve güvenilir üreticilerden tedarik etmenizi tavsiye ederiz.

Bal Neden Bozulmaz?

Gürcistan'da yapılan arkeolojik kazılarda günümüzden tam 5500 yıl öncesine ait hala yenilebilecek durumda olan bal bulundu. Balın ömrü kaç yıl? Diyenlere de binlerce yıl öncesinden gelen bir cevap olarak karşımıza çıkıyor. Balın yüzyıllar boyunca ilk günkü tazeliğinde kalmasını sağlayan içeriğini gelin birlikte inceleyelim. Yapılan araştırmalar balın bozulmamasının nedeni olarak asitlik derecesi, şeker oranı ve antimikrobiyal bileşenler olduğunu kanıtlamıştır.

1. Yüksek şeker içeriği: Mikroorganizmalar yüksek şeker içeriği olan ortamlarda üreyemez ve yaşayamazlar. Bal içerisinde yüksek miktarda fruktoz ve glikoz (meyve şekeri) gibi basit şekerler vardır. Bu da balı oldukça steril hale getirmektedir.
2. Düşük su içeriği: Mikroorganizmaların büyümesi için su olmazsa olmazdır. Bal içeriğinde su oranı %17'nin altındadır. Düşük su oranı mikroorganizmaları baldan uzak tutmaktadır.
3. Asidik pH: Bakterilerin ve mikroorganizmaların gelişmesi, büyümesi ve üremesi için pH seviyesinin mikroorganizma yaşam koşullarına uygun olması gerekir. Balın pH seviyesi 3.7-4.5 arasında değişmektedir. Bu pH değerine sahip gıdalarda mikroorganizma üremesi pek mümkün değildir.
4. Enzim içeriği: Bal içeriğinde pek çok enzim bulunmaktadır. Bunlardan birisi de glikoz oksidaz adından bir enzimdir. balın içindeki glikozu hidrojen peroksit ve küçük miktarlarda organik asitlere dönüştürür, bu da bakteri büyümesini engeller.

Bal Buzdolabına Konur mu?

Bal, uygun saklama koşulları sağlandığında yüzyıllar boyunca ilk günkü tazeliğini koruyabilen neredeyse tek gıdadır. Her gıda türü gibi yüksek sıcaklık farklılıkları balın kıvamında, içeriğinde farklılaşmaya neden olabilir. Peki bal buzdolabında saklanır mı? Eğer yaşadığınız iklimde aşırı sıcaklar görülüyorsa bal buzdolabına konabilir ancak normal şartlar altında balı buzdolabına koymaya gerek yoktur. Buzdolabında balın kristalleşme ihtimali vardır. Kristalleşen bal bozulmuş demek değildir. Oda sıcaklığında kristaller çözülecek ve bal eski kıvamını alacaktır. Buzdolabına konan balın kristallerinin çözülmesi için kesinlikle kaynar su ve benzeri yöntemleri kullanmamalısınız. Kaynar su gibi yöntemler balın yapısını bozarak içeriğinde değişimlere neden olur ve insan sağlığı için oldukça yararlı olan ve besin değeri yüksek olan balı zararlı veya daha az faydalı hale getirir.

Hakiki Bal Buzdolabında Donar mı?

Hakiki bal buzdolabında donar, kristalleşir. Ancak kristalleşmesi balın katkısız olduğunun tek göstergesi sayılamaz. İçeriğinde şeker şurubu olmadan sade tatlandırıcı olan balların da buzdolabında kristalleştiği görülmüştür.

Gerçek Bal Nasıl Anlaşılır?

Doğal balı anlamanın en kolay yolu güvenilir firmalardan, testlere tabii olan balları tüketmektir. Ancak evde yapabileceğimiz bazı yöntemler de bizlere balın gerçek olup olmadığını anlamak için ipuçları verebilir. Gerçek bal nasıl anlaşılır?

• Tat/koku: Öncelikle ne balı aldığınıza göre tat ve kokular değişebilir. Bu neden tükettiğiniz ürün ne balıysa kendine özgü tat ve kokusu olacağını bilmenizde fayda var. Genellikle çiçek balı yiyorsanız çiçeklerin ve bitkilerin özgün kokularını taşır. Tat olarak, orjinal bal genellikle tatlı, yumuşak ve kompleks bir tada sahiptir. Ayrıca yutkunmadan sonra genzinizde hafif bir yanma hissi oluşturur.

• Kristalleşme: "Gerçek bal buzdolabında donar mı" merakı ile balı dolaba koyduğunuzda donduğunu gözlemlemişsinizdir. Balın doğal yapısında kristalleşme vardır. Bu gıdanın sıcaklık farklarına verdiği bir tepkidir ve asla bozulmuş demek değildir. Kristalleşme halk arasında şekerlenme olarak da bilinir. Kristalleşme balın gerçek olduğunun işaretlerinden biridir.

• Etiket ve Sertifikalar: Güvenilir bir bal satın alırken, ürünün etiketini kontrol edin ve organik veya sertifikalı balı tercih edin. Organik bal genellikle çevre dostu yöntemlerle üretilir ve katkı maddeleri veya koruyucular içermez.

• Balın Kaynağı: Balın kaynağı da önemlidir. Farklı bitki türlerinden elde edilen balların farklı tatları ve renkleri olabilir. Örneğin, meşe balı, çiçek balı, kestane balı, lavanta balı gibi çeşitler gerçek balın farklı kaynaklarıdır.

Kristalleşen Bal Bozulmuş mudur?

Kristalleşen bal bozulmuş değildir. Aslında, kristalleşme doğal bir süreçtir ve balın kalitesini veya güvenliğini etkilemez. Kristalleşme, balın içerdiği şeker kristallerinin zamanla kristalleşmesi sonucu oluşur. Bu durum, balın içerdiği glukoz ve fruktozun belirli bir oranında doygunluğa ulaşması ile başlar. Kristalleşmiş balın tat, besin değeri ve kalitesi açısından hiçbir değişiklik yoktur. Kristalleşen balı tekrar sıvı hale getirmek için ılık su banyosu veya benzeri yöntemler kullanılabilir.

Kristalleşen Bal Nasıl Çözülür?

Kristalleşen balı çözme yöntemleri, balın doğal yapısını korurken tekrar akışkan hale gelmesini sağlar. Ancak, balı ısıtırken dikkatli olmak önemlidir çünkü aşırı ısı balın besin değerini ve tadını etkileyebilir.

Kristalleşen balı tekrar sıvı hale getirmek için kapalı bir kaba konan bal ılık su banyosu veya benzeri yöntemlerle kristalleri çözülebilir. Sıcak bir havluya bal kavanozu sarılarak balın çözünmesi sağlanabilir.

Yüksek sıcaklığa maruz bırakılan ballarda yanma, besin kaybı gibi balın yapısına zarar veren değişimler olabilir. Bu nedenle bal kristallerini çözmek için kullanacağınız tüm yöntemlerin ılık olmasına dikkat etmelisiniz. Kristalleşme süreci aslında balın donmasıyla aynı süreçtir.

Bal Nasıl Saklanmalıdır?

Balın bozulmaması için sıcaklık, nemsiz ve kuru ortam, hava almayan kaplar olmazsa olmazdır. Balın ilk günkü tazeliğinde korunması için:

1. Doğrudan güzel ışığına maruz bırakmadan mümkünse karanlık bir ortamda saklanmalıdır.

2. Oda sıcaklığı balın geç kristalleşmesini sağlar ve uzun yıllar tüketilmesini kolaylaştırır.

3. Hava almayan, cam saklama kapları ve kavanozlar tercih edilmelidir.

4. Nem ve suya maruz kalan bal bozulur. Balı nemden ve sudan uzak tutmak gerekir.